การจักสานภาคเหนือ
ภาคเหนือตอนบนประกอบด้วยจังหวัดเชียงราย ลำพูน ลำปาง เชียงใหม่ แพร่ น่าน แม่ฮ่องสอน และพะเยา ภาคเหนือตอนล่าง ได้แก่ อุทัยธานี กำแพงเพชร นครสวรรค์ พิษณุโลก สุโขทัย เพชรบูรณ์ ตาก พิจิตร และอุตรดิตถ์ ปัจจุบันทางราชการได้สร้างเขื่อนเพื่อเสริมสภาพทางภูมิศาสตร์ ให้สามารถนำน้ำมาใช้ในการเกษตร และเป็นแหล่งผลิตไฟฟ้า คือ เขื่อนภูมิพล เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนกิ่วลม เขื่อนแม่กวง และเขื่อนแจ้ห่ม
พื้นที่โดยทั่วไป ของภาคเหนือ สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างทั่วถึง ไม่ว่าจะเป็นป่าหรือภูเขาสูงๆ จะมีประชากรเข้าไปอยู่อาศัยทั่วทุกพื้นที่ เช่นที่สูงๆ จะเป็นที่อยู่ของชาวเขา ส่วนพื้นที่ราบก็จะมีคนไทยอาศัยอยู่โดยทั่วไป เป็นเหตุให้ภาคเหนือเป็นแหล่งที่มีวัฒนธรรมผสมผสานระหว่างไทยน้อย ไทยใหญ่ เงี้ยว พม่า ล้านช้างหรือลาวเป็นต้น
การดำเนินชีวิต
พื้นที่โดยทั่วไปของภาคเหนือ มีทั้งพื้นที่ราบ ภูเขา แม่น้ำ การดำเนินชีวิตส่วนใหญ่จะผูกพันกับธรรมชาติ ดังที่กล่าวมา
๑. อาชีพ ประชากรส่วนใหญ่มีอาชีพเพาะปลูก ทำไร่ ทำนา เลี้ยงสัตว์และทำสวน การตีข้าวจะเป็นการดำเนินชีวิตของสังคมเกษตรภาคเหนือ ที่ตั้งบ้านเรือนอยู่แถบลุ่มน้ำ เช่น ปิงวัง ยม น่าน เป็นต้น นอกจากนี้มีการทำเครื่องเงิน การทอผ้า การแกะสลัก งานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคเหนือ เป็นงานที่มีคุณภาพดี สามารถสร้างชื่อเสียงและทำรายได้ให้แก่ประชาชนในภูมิภาคแถบนี้เป็นอันมาก
๒. คติความเชื่อ ชาวไทยภาคเหนือมีคติพื้นถิ่นที่สอดคล้องกับชีวิตพื้นถิ่นทั้งนี้เพราะธรรมชาตินอกจากจะเป็นแหล่งผลิตโภคทรัพย์แล้ว ยังเป็นบ่อเกิดศิลป วัฒนธรรม คุณธรรม จริยธรรม และความเชื่อนานาชนิด รวมทั้ง ความเชื่อเรื่องผีและโหราศาสตร์
๓. ที่อยู่อาศัย จะมีความต่างกันไปตามสถานะของความเป็นอยู่ เช่น กษัตริย์ หรือขุนนาง อาคารจะประดับด้วยช่อฟ้า ปั้นลมปิดทองอย่างงดงาม บ้านของขุนนางหรือชนชั้นสูงจะเป็นเรือนไม้ขนาดใหญ่ ลักษณะเป็นเรือนยกพื้น เรียกว่า เรือนสองหลังร่วมพื้น เป็นเรือนแฝดตั้งแต่สองหลังขึ้นไป หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินหรือกระเบื้องไม้สัก ส่วนบ้านพักของชาวบ้านที่ไม่สู้มีฐานะมักเป็นเรือนไม้ไผ่หรือไม้เนื้อแข็ง หลังคามุงด้วยแฝกหรือใบตองตึง พื้นเป็นฝากหรือไม้กระดาน ฝาเป็นฝาไม้หรือไม้ไผ่ขัดแตะ ตัวเรือนจะยกสูงเหมือนกัน และจะมีคติความเชื่อเรื่องทิศโดยจะหันหน้าบ้านไปทางทิศเหนือและทิศตะวันออก เพราะถือเป็นทิศที่ให้ความเจริญงอกงามแก่ผู้อยู่อาศัย รวมทั้งคติความเชื่อเกี่ยวกับดินปลูกบ้าน ดินที่ขาวหอมเหมือนดอกบัว ปลูกแล้วมีลูกมาก ที่ดินเหม็นเหมือนขี้มดก็จะดี ส่วนดินที่เป็นเนินดังเต่าหากปลูกบ้านเรือนจะไม่ดี
พื้นที่โดยทั่วไป ของภาคเหนือ สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างทั่วถึง ไม่ว่าจะเป็นป่าหรือภูเขาสูงๆ จะมีประชากรเข้าไปอยู่อาศัยทั่วทุกพื้นที่ เช่นที่สูงๆ จะเป็นที่อยู่ของชาวเขา ส่วนพื้นที่ราบก็จะมีคนไทยอาศัยอยู่โดยทั่วไป เป็นเหตุให้ภาคเหนือเป็นแหล่งที่มีวัฒนธรรมผสมผสานระหว่างไทยน้อย ไทยใหญ่ เงี้ยว พม่า ล้านช้างหรือลาวเป็นต้น
การดำเนินชีวิต
พื้นที่โดยทั่วไปของภาคเหนือ มีทั้งพื้นที่ราบ ภูเขา แม่น้ำ การดำเนินชีวิตส่วนใหญ่จะผูกพันกับธรรมชาติ ดังที่กล่าวมา
๑. อาชีพ ประชากรส่วนใหญ่มีอาชีพเพาะปลูก ทำไร่ ทำนา เลี้ยงสัตว์และทำสวน การตีข้าวจะเป็นการดำเนินชีวิตของสังคมเกษตรภาคเหนือ ที่ตั้งบ้านเรือนอยู่แถบลุ่มน้ำ เช่น ปิงวัง ยม น่าน เป็นต้น นอกจากนี้มีการทำเครื่องเงิน การทอผ้า การแกะสลัก งานหัตถกรรมพื้นบ้านภาคเหนือ เป็นงานที่มีคุณภาพดี สามารถสร้างชื่อเสียงและทำรายได้ให้แก่ประชาชนในภูมิภาคแถบนี้เป็นอันมาก
๒. คติความเชื่อ ชาวไทยภาคเหนือมีคติพื้นถิ่นที่สอดคล้องกับชีวิตพื้นถิ่นทั้งนี้เพราะธรรมชาตินอกจากจะเป็นแหล่งผลิตโภคทรัพย์แล้ว ยังเป็นบ่อเกิดศิลป วัฒนธรรม คุณธรรม จริยธรรม และความเชื่อนานาชนิด รวมทั้ง ความเชื่อเรื่องผีและโหราศาสตร์
๓. ที่อยู่อาศัย จะมีความต่างกันไปตามสถานะของความเป็นอยู่ เช่น กษัตริย์ หรือขุนนาง อาคารจะประดับด้วยช่อฟ้า ปั้นลมปิดทองอย่างงดงาม บ้านของขุนนางหรือชนชั้นสูงจะเป็นเรือนไม้ขนาดใหญ่ ลักษณะเป็นเรือนยกพื้น เรียกว่า เรือนสองหลังร่วมพื้น เป็นเรือนแฝดตั้งแต่สองหลังขึ้นไป หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินหรือกระเบื้องไม้สัก ส่วนบ้านพักของชาวบ้านที่ไม่สู้มีฐานะมักเป็นเรือนไม้ไผ่หรือไม้เนื้อแข็ง หลังคามุงด้วยแฝกหรือใบตองตึง พื้นเป็นฝากหรือไม้กระดาน ฝาเป็นฝาไม้หรือไม้ไผ่ขัดแตะ ตัวเรือนจะยกสูงเหมือนกัน และจะมีคติความเชื่อเรื่องทิศโดยจะหันหน้าบ้านไปทางทิศเหนือและทิศตะวันออก เพราะถือเป็นทิศที่ให้ความเจริญงอกงามแก่ผู้อยู่อาศัย รวมทั้งคติความเชื่อเกี่ยวกับดินปลูกบ้าน ดินที่ขาวหอมเหมือนดอกบัว ปลูกแล้วมีลูกมาก ที่ดินเหม็นเหมือนขี้มดก็จะดี ส่วนดินที่เป็นเนินดังเต่าหากปลูกบ้านเรือนจะไม่ดี